Frequently Asked Questions

Het combineren van de FG-rol met de CISO wordt afgeraden. Zo heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) expliciet aangegeven dat deze combinatie niet wenselijk is.Volgens artikel 38, zesde lid, van de AVG, kan een FG “andere taken en plichten vervullen” maar moet er wel voor gezorgd worden dat deze “niet tot een belangenconflict leiden”. Functies die in de regel belangenconflicten opleveren zijn functies die (mede) de doelstellingen en de middelen voor de verwerking van de gegevens bepalen en dat kan dus ook voor de CISO gelden. Dus….liever de functies niet combineren.

Elke discussie over privacy en persoonsgegevensverwerkingen begint met de vraag: “Zijn dit eigenlijk wel een persoonsgegevens?” In artikel 4 geeft de AVG een uitgebreide definitie„persoonsgegevens”:

alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon („de betrokkene”); als identificeerbaar wordt beschouwd een natuurlijke persoon die direct of indirect kan worden geïdentificeerd, met name aan de hand van een identificator zoals een naam, een identificatienummer, locatiegegevens, een online identificator of van een of meer elementen die kenmerkend zijn voor de fysieke, fysiologische, genetische, psychische, economische, culturele of sociale identiteit van die natuurlijke persoon

Een persoonsgegeven zijn dus alle gegevens die in verband gebracht kunnen worden met een natuurlijk persoon. Het kan dus gaan over, de naam van een persoon, een foto, een telefoonnummer (ook een zakelijk nummer), een personeelsnummer, een bankrekeningnummer, een kenteken, een audio of video opname, en soms zelfs postcodes en huisnummers (zie WBP). Het gaat overigens wel steeds over een levende natuurlijke persoon. Bedrijven, verenigingen of gegevens betrekking hebbende op overledenen vallen niet onder deze wetgevingen.

Let ook op combinaties van gegevens

Ook is context of samenhang van gegevens belangrijk. Denk hierbij aan situaties waarbij anonieme gegevens worden gekoppeld (in context met elkaar worden gebracht) waardoor het resultaat wel een persoonsgegeven oplevert. Binnen een big data omgeving gaan we, voor statistische doeleinden binnen een postcode gebied opzoek naar iedereen binnen een bepaalde leeftijdscategorie met een brommer. We koppelen dus postcode (1234AA), leeftijd (18) en brommerbezit (ja/nee) aan elkaar. Geen van deze gegevens is los van elkaar direct een persoonsgegeven. Immers met alleen een postcode wordt het moeilijk één specifiek persoon aan te wijzen. Maar de combinatie kan dat wel zijn, als in een postcode gebied maar één 18-jarige ingeschreven staat die al dan niet in bezit is van een brommer. Deze 18 jarige is daarmee direct identificeerbaar geworden. De combinatie van gegevens (de context) geeft hier dus een persoonsgegeven.

Naast deze context geeft de toelichting van de AVG ook nog aan dat om te bepalen of een natuurlijk persoon identificeerbaar is er rekening moet worden gehouden met alle middelen waarvan redelijkerwijs valt te verwachten dat zij gebruikt kunnen worden om de persoon direct of indirect te identificeren [Overweging 16 AVG]. Als voorbeeld moet ik zelf altijd denken aan de casus van Thelma Arnold. Een 62-jarige weduwe uit Amerika werd door de New York Times (in dit geval met haar toestemming) geïdentificeerd op basis van eigenschappen van de zoekstrings. Hier was alleen een code voldoende om met basismiddelen mevrouw Arnold te identificeren.

We moeten dus letten op meer dan alleen de voor de hand liggende persoonsgegevens. Het is van belang dat er voor elk informatiesysteem wordt bepaalt welke gegevens, die mogelijk zelfstandig of in combinatie met andere, gebruikt kunnen worden om een persoon te identificeren. Hiervoor zijn verschillende technieken in omloop (zoals de gegevensbeschermingseffectbeoordeling, in slecht Nederlands ook wel de PIA genoemd), maar daar ga ik in een volgend blog dieper op in

Persoonsgegevens die sowieso niet mogen worden verwerkt

Naast de “standaard” persoonsgegevens kennen zowel de WBP(artikelen) als de AVG (artikel 9 en 10) ook nog bijzondere persoonsgegevens. Deze mogen (uiteraard uitzonderingen die zijn opgenomen in de WBP in artikelen 17 t/m 24 daargelaten) nooit worden verwerkt. Bijzondere gegevens zijn alle gegevens waaruit Ras of etnische afkomst, politieke opvattingen, religieuze of levensbeschouwelijke overtuiging of het lidmaatschap van een vakbond blijken, en verwerking van genetische gegevens, biometrische gegevens met het oog op de unieke identificatie van een persoon, of gegevens over gezondheid, of gegevens met betrekking tot iemands seksueel gedrag of seksuele gerichtheid (artikel 9 lid 1 van de AVG). En Persoonsgegevens betreffende strafrechtelijke veroordelingen en strafbare feiten. (artikel 10 AVG). In de WBP staat ook nog het burgerservicenummer (BSN) als een bijzonder persoonsgegeven genoemd omdat het een uniek en tot de persoon herleidbaar nummer is. In de komende Uitvoeringswet Algemene verordening gegevensbescherming zal het BSN weer worden opgenomen. (artikel 35).

Persoonsgegevens die door hun aard bijzonder gevoelig zijn, krijgen onder de AVG extra bescherming. Nieuw is ook genetische gegevens en biometrische gegevens hieronder vallen als deze herleidbaar zijn tot een persoon.

De volgende persoonsgegevens zijn bijzondere persoonsgegevens

• Persoonsgegevens waaruit ras of etnische afkomst blijkt;
• Persoonsgegevens waaruit politieke opvattingen blijken;
• Persoonsgegevens waaruit religieuze of levensbeschouwelijke overtuigingen blijken;
• Persoonsgegevens waaruit het lidmaatschap van een vakvereniging blijkt;
• Gegevens over gezondheid;
• Gegevens met betrekking tot iemands seksueel gedrag of seksuele gerichtheid;
• Genetische gegevens;
• Biometrische gegevens met het oog op de unieke identificatie van een persoon

Genetische persoonsgegevens

Genetische persoonsgegevens geven unieke informatie over iemands fysiologie of gezondheid en/of over de gezondheid van familieleden. Dat maakt de informatie zo gevoelig. In de praktijk gaat het hierbij vooral om informatie over erfelijkheid en genetische kenmerken die het resultaat is van een biologisch monster. Bijvoorbeeld informatie uit analyse van het DNA

Biometrische persoonsgegevens

Biometrische persoonsgegevens geven unieke informatie over iemands fysieke, fysiologische of gedragsgerelateerde kenmerken. Dat maakt het zo gevoelig.In de praktijk gaat het hierbij vooral om biometrische persoonsgegevens die het resultaat zijn van een specifieke technische verwerking waardoor de gegevens tot een individu herleidbaar zijn. Zoals bij vingerafdrukgegevens

Speciale regels voor strafrechtelijke persoonsgegevens

Let op: anders dan onder de Wet bescherming persoonsgegevens, zijn strafrechtelijke persoonsgegevens geen bijzondere persoonsgegevens. Voor strafrechtelijke persoonsgegevens gelden onder de AVG specifieke eisen. In de praktijk gaat het hierbij vooral om informatie over erfelijkheid en genetische kenmerken die het resultaat is van een biologisch monster. Bijvoorbeeld informatie uit analyse van het DNA.

Encryptie of versleutelen is een belangrijke manier om informatie te beveiligen maar is niet hetzelfde als anonimiseren. Versleutelde data is data die is gepseudonimiseerd. Versleutelde of geëncrypteerde gegevens kunnen, als je de juiste sleutel hebt, weer worden gedecrypt en zo weer naar een persoon herleidbaar worden gemaakt. Anonieme gegevens kunnen nooit naar de persoon worden herleid.

Het is goed om te onthouden dat versleutelde data geen anonieme data is. Omdat het weer te herleiden is tot een individu valt dit onder de AVG. Als een wetenschapper onderzoek doet met pseudonieme data dan moet degene zich aan de AVG richtlijnen houden